Aspiryna na endometriozę?
źródło:https://www.hopkinsmedicine.org/
Jak wynika z definicji, endometrioza to przewlekła choroba zapalna cechująca się obecnością tkanki endometrialnej poza jamą macicy powodująca ból i niepłodność. Aby zredukować proces zapalny oraz związany z nim ból należy przyjrzeć się jaki jest mechanizm tego procesu. Kluczową rolę odgrywają tutaj prostaglandyny.
Że, co? Aspiryna na endometriozę? Przecież to byłoby zbyt proste, zbyt tanie rozwiązanie…
Prostaglandyny to związki, które między innymi, pośredniczą w odpowiedzi zapalnej. Są one syntetyzowane z kwasu arachidonowego -wielonienasyconego kwas tłuszczowego omega-6. W produkcji prostaglandyn biorą udział enzymy nazwane cyklooksygenazami (w skrócie -COX), a ich biosynteza jest blokowana przez niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Jednym z najstarszych, najlepiej poznanych, bezpiecznych i tanich leków przeciwzapalnych jest aspiryna. Aspiryna preferencyjnie blokuje enzymy COX przez to synteza prozapalnych prostaglanyn jest zahamowana.
Aspiryna jest lekiem łatwo dostępnym i poza blokowaniem prostaglanyn, również ma wiele innych pozytywnych skutków takich jak na przykład hamowanie syntezy estrogenu, co jest kluczowe w endometriozie i innych chorobach estrogeno-zależnych.
Dla osób z endometriozą najważniejsze jest to, że zmniejszając narażenie organizmu na nadmiar estrogenu, można złagodzić objawy endometriozy. Aby komórki mogły wytworzyć estrogen, potrzebują do tego enzymu aromatazy, który bierze udział w syntezie estrogenu. Estrogen w odwecie włącza enzym cyklooksygenazy, a ten zamienia wielonienasycone kwasy tłuszczowe w prostaglandyny, powodując stan zapalny, który powoduje ból, skurcze i wszystkie niepożądane objawy.
Niegdyś uważano, że enzym aromatazy wytwarzany jest tylko w jajnikach, a potem okazało się, że jest on również wytwarzany w komórkach tłuszczowych, komórkach piersi, komórkach skóry, kości i mięśni i wszędzie tam, gdzie komórki podlegają stresowi, zaczną wytwarzać estrogen.
Dodatkowo zapalenie związane z wytwarzaniem prostaglandyn wpływa na tworzenie większej ilości aromatazy i zaczyna się błędne koło. A najprostszym najbardziej fizjologicznym sposobem na powstrzymanie tego jest odpowiednie odżywianie wspomagane aspiryną – wszystko to może znacznie zmniejszyć syntezę estrogenu i przerwać wyżej opisany cykl.
Uważa się, że enzymy COX (zwłaszcza COX-2) odgrywają znaczącą rolę w pochodzeniu oraz rozwoju endometriozy. W endometrium oraz tkance endometriotycznej u kobiet z endometriozą, opisano podwyższoną produkcję enzymu COX-2. Warto tutaj dodać, że zanieczyszczenia środowiska, w tym chemikalia powodujące zaburzenia endokrynologiczne, znacząco wpływają na podwyższenie stanów zapalnych oraz ilości produkowanych prostaglandyn. Wiadomo, że takie związki jak polichlorowane bifenyle (PCBs) oraz dioksyny pełnią istotną rolę w rozwoju endometriozy. Dioksynopodobne PCBs podwyższają biosyntezę estradiolu (E2) w organizmie oraz zwiększają wydzielanie prozapalnych cytokin (IL-6 i IL-8). Aspiryna działa łagodząco na stany zapalne oraz biosyntezę estradiolu…
Wnioski: Endometrioza jest chorobą zapalną, charakteryzującą się podwyższoną produkcją enzymów COX oraz prozapalnych prostaglanyn. Prostaglandyny podwyższają produkcję enzymu aromatazy, który generuje estrogen. Enzym aromatazy jest aktywny w wielu tkankach i jego aktywacja znacząco zwiększa ilość estrogenu w organizmie oraz aktywuje produkcję prozapalnych prostaglanyn. Związkiem, który może przerwać nadmierną produkcję estrogenu oraz złagodzić stany zapalne jest aspiryna. Aspiryna poprzez swój mechanizm działania może łagodzić skutki ekspozycji na zanieczyszczenia środowiska.
Dlaczego lekarze nie rekomendują aspiryny na endometriozę?
Lekarze muszą postepować zgodnie z rekomendacjami krajowymi czy też europejskimi. Jeśli stosują leczenie, które nie jest ujęte w tych rekomendacjach to muszą się z tego tłumaczyć i boją się takich praktyk (bo może ktoś ich pozwać jak coś pójdzie nie tak). Myślę, że sporo lekarzy faktycznie nie wie, że aspiryna może obniżać estrogen a Ci co wiedzą być może boją się o tym wspomnieć. Jak do tej pory było małe badanie kliniczne z lekiem, który hamował Cox-2 (aspiryna blokuje Cox-1 i Cox-2) u kobiet z endometriozą i wynki tego badania były pozytywne (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15294376/). Niestety wiele leków blokujących selektywnie Cox-2 zostało wycofanych z rynku ze zględu na ich skutki uboczne, dlatego aspiryna jest dużo bezbieczniejszym rozwiązaniem (choć nie dla wrażliwych żoładków i tych mających problemy z krzepnięciem krwi). Co do badań klinicznych nad aspiryną i endometriozą to prawdopodobnie nigdy ich się nie doczekamy, ponieważ aspiryna to tani lek a w związku z tym koncerny farmaceutyczne nie uzyskają opowiedniego profitu z tego typu badań. Ponieważ nie bedzie badań klinicznych to i nie bedzie zaleceń dla lekarzy…i tak dalej, koło się zamyka.
